odnosi się do umiejętności ruchowych angażujących duże grupy mięśniowe, takie jak chodzenie, bieganie, rzucanie, łapanie i kopanie. Rozwój motoryki dużej u dzieci jest kluczowym elementem ich ogólnego rozwoju fizycznego i poznawczego. Umiejętności motoryki dużej rozwijają się wraz z wiekiem, począwszy od niemowlęctwa. Oto kilka kluczowych etapów rozwoju:

Rozwój motoryki dużej u niemowląt i małych dzieci:

• W pierwszych miesiącach życia niemowlęta uczą się kontrolować głowę i tułów, przewracać się z pleców na brzuch.
• Około 6-10 miesiąca zaczynają raczkować i siadać bez pomocy.
• Między 12 a 18 miesiącem zaczynają chodzić trzymając się mebli, a potem samodzielnie.

Rozwój motoryki dużej u dzieci w wieku przedszkolnym:

• 2-3 latka – biega, wspina się, rzuca i kopie piłkę. Zaczyna jeździć na trójkołowym rowerku.
• 3-4 latka – skacze na jednej nodze, łapie większą piłkę, jeździ na rowerku dwukołowym z bocznymi kółkami.
• 4-5 latka – bardziej precyzyjnie rzuca i kopie piłkę, skacze przez skakankę, jeździ na rowerku bez bocznych kółek.

Ćwiczenia rozwijające motorykę dużą:

Aby stymulować prawidłowy rozwój motoryki dużej, warto stosować różne ćwiczenia i zabawy ruchowe, takie jak:

• Bieganie, chodzenie po nierównej powierzchni
• Rzucanie i kopanie piłki
• Wspinanie się i czołganie
• Jazda na rowerku, hulajnodze
• Skakanie, podskoki
• Ćwiczenia z piłkami, woreczkami, skakankami

Regularne ćwiczenia pozwalają doskonalić koordynację ruchową, równowagę, siłę i zwinność. Warto też zapewnić dzieciom przestrzeń do swobodnej, spontanicznej aktywności fizycznej.

Znaczenie prawidłowego rozwoju motoryki dużej

Rozwój motoryki dużej jest ściśle powiązany z innymi obszarami rozwoju dziecka:

• Rozwój poznawczy – ruch pomaga pobudzać i rozwijać funkcje poznawcze, takie jak uwaga, pamięć, myślenie.
• Rozwój mowy – między rozwojem ruchowym a mowy zachodzą ścisłe zależności. Ćwiczenia motoryki wpływają na prawidłowy rozwój mowy.
• Interakcje społeczne – wspólne zabawy ruchowe uczą współpracy, dzielenia się, komunikacji.
• Samodzielność – sprawność ruchowa pozwala dziecku bawić się i eksplorować otoczenie, ucząc się niezależności.
• Zdrowie psychiczne – aktywność fizyczna redukuje stres, poprawia nastrój i samopoczucie.

Dlatego tak ważne jest zapewnienie dzieciom optymalnych warunków do rozwoju motoryki i spontanicznej aktywności ruchowej.

Zaburzenia rozwoju motoryki dużej

U niektórych dzieci może występować opóźnienie rozwoju motorycznego lub problemy z koordynacją. Do zaburzeń motoryki dużej zalicza się:

• Opóźnienie rozwoju ruchowego – dziecko nie osiąga kamieni milowych motorycznych w typowym wieku.
• Niezgrabność ruchowa – problemy z koordynacją, równowagą, uczeniem się nowych umiejętności.
• Dyspraksja – trudności z planowaniem i wykonywaniem złożonych czynności ruchowych.

W przypadku opóźnień lub zaburzeń motorycznych, ważna jest wczesna diagnoza i podjęcie odpowiedniej terapii, np. fizjoterapii, terapii SI, dogoterapii. Pozwoli to dziecku nadrobić opóźnienia i rozwinąć pełnię swojego potencjału ruchowego.

takż

Jak stymulować rozwój motoryki dużej w domu?

Odpowiednia stymulacja motoryki dużej jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju dziecka. Możemy ją zapewnić w ramach codziennych zabaw i aktywności już od najmłodszych lat.

Wskazówki dla rodziców niemowląt:

• Kładź niemowlę na brzuchu, aby mogło ćwiczyć podnoszenie i wzmacnianie główki.
• Baw się w “samolocik” – delikatnie podtrzymując pod brzuszek, na zmianę unosić i opuszczać, co poprawia równowagę.
• Zachęcaj do obracania się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy.
• Pobudzaj do raczkowania układając zabawki w różnych miejscach koca lub dywanu.
• Buduj proste przeszkody z poduszek, aby dziecko mogło je pokonywać.
• Graj w “a kuku” chowając zabawki w różnych miejscach.
• Pokazuj jak uderzać w zawieszone nad łóżeczkiem zabawki, aby je poruszać.

Wskazówki dla rodziców małych dzieci:

• Pozwól dziecku samodzielnie wstawać i stawiać pierwsze kroki przy meblach. Chwal i motywuj.
• Organizuj zabawy z piłkami, klockami, woreczkami rozwijające zręczność rąk.
• Graj w gry planszowe typu “Twister”, wspierające orientację przestrzenną.
• Ustaw niską skakankę, aby dziecko mogło ją przeskakiwać.
• Zachęcaj do wspinania się po drabinkach, huśtawkach. Wspomagaj w trudnych momentach.
• Twórz przeszkody z krzeseł, skrzynek. Ćwiczcie razem ich pokonywanie.
• jeździjcie na rowerkach biegowych i hulajnogach, z czasem bez bocznych kółek.
• Bawcie się w berka, rzucanie do celu, skakanie obunóż.

Wskazówki dla rodziców starszych przedszkolaków:

• Organizuj gry zespołowe: rzutki, klasy, piłkarzyki, badmintona.
• Ćwiczcie chwytanie i rzucanie piłką w parach lub z rodzeństwem.
• Jeźdźcie na wycieczki rowerowe, uczcie jazdy bez pomocy bocznych kółek.
• Pokonujcie trasy spacerowe z przeszkodami – kładkami, drabinami itp.
• Bawcie się w gimnastykę – stają na rękach przy ścianie, przerzuty bokiem i tyłem.
• Skaczcie przez skakankę, obunóż i na jednej nodze. Liczcie powtórzenia.
• Pokonujcie tory przeszkód w parku lub na podwórku.
• Zapiszcie dziecko na zajęcia sportowe – naukę pływania, karate, piłkę nożną.

Najważniejsze to dostosować aktywności do wieku i stopnia rozwoju dziecka. Nie forsować go, ale systematycznie rozwijać sprawność i koordynację poprzez zabawę.

Jakie zabawy rozwijają motorykę dużą?

Oto przykładowe zabawy wspierające rozwój motoryczny na różnych etapach:

Dla niemowląt:

• Obracanie, podrzucanie, huśtanie (z asekuracją)
• Sięganie po zawieszone nad łóżeczkiem zabawki
• Przeciąganie się
• Raczkowanie, czołganie między przeszkodami
• Podnoszenie i noszenie lekkich przedmiotów

Dla małych dzieci:

• Jazda na hulajnodze lub rowerku biegowym
• Rzucanie piłeczkami do koszyka
• Przeskakiwanie przez skakankę lub linę
• Toczenie, kopanie i kozłowanie piłki
• Wspinaczka po drabinkach, drążkach
• Zabawy z piaskiem i wodą – przesypywanie

Dla przedszkolaków:

• Jazda rowerem po torze z przeszkodami
• Gry zespołowe: piłka nożna, koszykówka, kręgle
• Skakanie obunóż przez skakankę
• Ćwiczenia z piłkami lekarskimi – rzuty, przetaczanie
• Wspinaczka po drzewie, czołganie się przez tunele
• Taniec, zumba, balet

Jak bawić się z dzieckiem na dworze?

Aktywności na świeżym powietrzu są nieocenione dla rozwoju motorycznego. Oto pomysły:

• Bieganie po trawie, kamieniach – ćwiczy równowagę.
• Jazda na rowerku, hulajnodze, deskorolce.
• Rolowanie po trawie ze wzniesień.
• Skakanie do kałuż, przeskakiwanie strumyka.
• Zbieranie kamieni, patyków – ćwiczy chwyt.
• Popychanie i ciągnięcie zabawek jeżdżących – samochodzików, ciągników.
• Huśtanie się na huśtawkach lub gałęziach drzew.
• Wspinanie się na drabinki, drążki, murki.
• Zabawy z piłką – rzuty do celu, kopanie, odbijanie.
• Kalambury, zabawy z rymowankami ruchowymi.
• Zabawy w chowanego, berka, policjantów i złodziei.

Regularna dawka świeżego powietrza i ruchu na dworze korzystnie wpływa na rozwój motoryczny i kondycję dziecka.

Często zadawane pytania rodziców ( FAQ ) 

Kiedy zacząć ćwiczyć motorykę dużą?

Stymulację motoryki dużej warto zacząć już od 2-3 miesiąca życia dziecka, w miarę pojawiania się kolejnych umiejętności ruchowych.

Jak długo dziennie ćwiczyć z dzieckiem?

Wystarczą krótkie, ale regularne zabawy ruchowe – 10-15 minut dziennie. Ważniejsza niż długość jest systematyczność.

Jak rozpoznać opóźnienie rozwoju ruchowego?

Niepokojące jest np. gdy 6-miesięczne dziecko nie obraca się, nie raczkuje lub 2-latek nie stoi i nie chodzi samodzielnie. Warto wtedy zasięgnąć opinii pediatry.

Czy dziecko sprawne ruchowo może mieć dyspraksję?

Tak, dyspraksja to trudności w planowaniu, a nie wykonywaniu ruchu. Dziecko może biegać, jeździć na rowerze, ale np. mieć problem z zapinaniem guzików.

Jak stymulować motorykę dużą zimą?

Warto organizować zabawy ruchowe w domu, spacerować po śladach na śniegu, rzucać do celu śnieżkami, jeździć na sankach, nartach.

Mam nadzieję, że druga część artykułu dostarczyła Czytelnikom wielu praktycznych wskazówek. Zachęcam do dzielenia się własnymi pomysłami na wspieranie rozwoju motoryki dużej w komentarzach! A poniżej przedstawiamy wartościowe filmiki na temat stymulowania motoryki dużej u dzieci. 

Zachęcamy także do zapoznania się z oferta produktów Cudcioci pomagającą rozwijać motorykę małą i dużą